دوره صوتی تصمیم گیری با روش PrOACT (فایل قابل‌دانلود:‌ ۸)

این روزها کمتر کسی را می‌شود پیدا کرد که درباره تاثیر تصمیم‌گیری بر کیفیت زندگی شک داشته باشد. اما وقتی صحبت به بهبود مهارت تصمیم‌گیری می‌رسد، این سوال به ذهن می‌آید که از چه نقطه‌ای باید یادگیری این مهارت را شروع کرد؟ و در چه مسیری ادامه داد؟

و یک سوال حتی مهم‌تر: آیا روشی ساختاریافته برای تصمیم‌گیری وجود دارد؟

کتاب انتخاب‌های هوشمندانه، منبع معتبری است که با معرفی 8 جزء کلیدی تصمیم‌گیری، تلاش کرده یک چارچوب جامع برای مهارت تصمیم‌گیری ترسیم کند. مدلی که نویسندگان کتاب آن را PrOACT می‌نامند.

همان زمان که کتاب را می‌خواندم، احساس کردم خوب می‌شود اگر نکات آن را در قالب صوتی هم تعریف کنم.

در زیر می‌توانید فایل‌ها را آنلاین شنیده، یا در صورت تمایل دانلود کنید.

** توضیح: **
ضبط این فایل در چند مرحله بوده و در کمی بیشتر از یک ماه تکمیل شده. همچنین از آنجا که اولین تجربه‌ام در ارائه فایل صوتی بود، در این کار کم‌تجربه هم بودم . به‌هر حال، اگر آن‌ها را گوش کردید، امیدوارم کیفیت حداقلی را داشته و برای‌تان مفید باشد.

ــــــــــ

فایل اول: مقدمه و معرفی مدل PrOACT – حدود ۱۳ دقیقه

در قسمت اول مروری کلی به چارچوب تصمیم‌گیری پرواکت داریم. در این فایل همچنین با سبک ارائه این مجموعه صوتی آشنا می‌شوید.

اگرچه گوش دادن به قسمت مقدمه برای درک سایر مفاهیم شاید ضروری به نظر نرسد، فکر می‌کنم شنیدن آن به تثبیت بهتر مفاهیم در ذهن کمک خواهد کرد.

ــــــــــ

فایل دوم: تعریف مسئله تصمیم‌گیری (Problem) – حدود ۱۵ دقیقه

راه‌حل‌های متوسط برای مسئله‌هایی که به‌خوبی تعریف شده‌اند، رضایت بیشتری برای ما به همراه دارند؛ نسبت به راه‌حل‌هایی عالی، برای مسئله‌هایی که به اشتباه مشغول حل آنهاییم. مسئله‌هایی که  یا اساسا مسئله ما نیستند. یا زاویه‌هایی با مسئله اصلی و مهم ما دارند.

در این فایل سعی شده اهمیت تعریف مسئله و نکاتی برای تعریف بهتر مسائل مرور شود.

البته طبیعتا حل مسئله، خود بسیار عمیق و ریشه‌ای است و این فایل را تنها می‌توان مقدمه‌ای برای این مهارت در نظر گرفت.

ــــــــــ

فایل سوم: معیارهای انتخاب و اهداف ما (Objectives) – حدود ۱۱ دقیقه

ما گاهی در تصمیم‌گیری فراموش می‌کنیم که معیارهای شخصی چقدر در رضایت‌مان از تصمیم اهمیت دارند.

در این فایل برخی از دام‌هایی که ممکن است هنگام انتخاب اهداف‌ و معیارها به آن‌ها گرفتار شویم، شرح داده شده‌. همینطور ایده‌هایی را می‌شنوید، برای شناسایی معیارهایی که در لحظه اول ممکن است به ذهن‌ نرسند.

ــــــــــ

فایل چهارم: گزینه‌های ما در تصمیم‌گیری (Alternatives) – حدود ۱۸ دقیقه

شناسایی گزینه‌ها و تلاش برای پرورش گزینه‌های بیشتر، یکی از اجزاء مهم انتخاب هوشمندانه است.

در این قسمت ابتدا به این پرداخته شده که چه می‌شود که ما گاهی در دیدن تمام ظرفیت و گزینه‌هایمان آنقدر که باید خوب عمل نمی‌کنیم. و سپس نکاتی به ظاهر ساده اما کاربردی، تا بتوانیم لیست آلترناتیوهایمان را متنوع‌تر و کامل‌تر بنویسیم.

ــــــــــ

فایل پنجم: تحلیل نتایج و پیامدهای هر گزینه (Consequences) – حدود ۱۳ دقیقه

در این مرحله، تصمیم‌گیری به مرحله آنالیز گزینه‌ها می‌رسد. در واقع نیاز داریم تا بدانیم در صورت انتخاب هر گزینه احتمالی، وضعیت معیارهای کلیدی‌مان چطور خواهد بود؟ عواقب و تبعات انتخاب هر Alternative چیست؟

این گام همینطور اهمیت زیادی در شناختن بهتر مسئله تصمیم و تکمیل و تصحیح معیارهای کلیدی‌مان می‌تواند ایفا کند. و از این جنبه هم بسیار ارزشمند است.

در انتهای مرحله Consequences ، اگر اقدامات‌مان به شناختن و انتخاب بهترین گزینه منجر نشود، لازم است برای ادامه تحلیل و بررسی، به مراحل بعد برویم.

ــــــــــ

فایل ششم: بده‌-بستان و مبادله معیارها (Tradeoffs) – حدود ۱۶ دقیقه

در این قسمت به یکی از چالش‌برانگیزترین بخش‌های تصمیم‌گیری می‌رسیم: وقتی بعد از تحلیل و آنالیز متوجه می‌شویم که هر کدام از گزینه‌ها، بعضی از معیارهای ما را پوشش می‌دهند.

توجه خاص به این مرحله از دو جنبه بسیار مهم می‌شود: یکی اینکه در زندگی واقعی خیلی از تصمیم‌ها اینطور جلو می‌روند که ما یک گزینه ایده‌آل نداریم. گزینه‌ای که همه معیارهایمان را پوشش بدهد. و ناگزیر مجبوریم به ترید آف رو بیاوریم.

نکته مهم دیگر هم اینکه اگر در مهارت مبادله معیارها ضعیف باشیم، ممکن است پشت درهای تصمیم‌گیری گیر کنیم. شرایطی که در آن هیچ تصمیمی نگیریم و فقط منتظر باشیم تا جایی که گذر زمان، گزینه‌ای را بر ما تحمیل کند.

ــــــــــ

فایل هفتم: عدم اطمینان، تحمل ریسک و تصمیم‌های وابسته (Uncertainty, Risk Tolerance, and Linked Decisions) – حدود ۳۲ دقیقه

در این فایل به سه جزء پیشرفته‌تر که به ما کمک می‌کنند تصمیمات پیچیده‌تر را بگیریم می‌رسیم. این فایل به معرفی کوتاه این اجزاء می‌پردازد تا در تصمیم‌گیری از آنها استفاده کنیم.

محور صحبت‌ها در این قسمت، اجزاء کلیدی زیر هستند:

– عدم اطمینان، یا Uncertainty، جزء ششم در مدل PrOACT است و درباره تصمیماتی است که نمی‌توانیم پیامدها و نتایج انتخاب گزینه‌های احتمالی را از قبل بصورت قطعی بدانیم. این جزء به این سوال جواب می‌دهد: چطور می‌توان عدم اطمینان را در تصمیم‌گیری با مدل پرواکت، مدل کرد؟ جواب خلاصه، استفاده از ایده‌ای است به نام ریسک پروفایل.

– آدم‌ها را می‌توان در یک طیف، از کاملا ریسک‌پذیر، تا ریسک‌گریز مطلق، بصورت ذهنی دسته‌بندی کرد. اما ریسک‌پذیری ما به شرایط بیرونی و نوع تصمیم هم برمی‌گردد. جزء کلیدی هفتم، Risk Tolerance، درباره این مفهوم کلیدی است. این مفهوم، بصورت مختصر در این قسمت معرفی شده.

– تصمیم‌های وابسته، عینک کاربردی و جذابی است که کمک می‌کند رابطه بین تصمیم‌ها در طول زندگی را ببینیم، و تا حد امکان آن را تحلیل کنیم. برای نوعی از تصمیمات پیچیده‌تر، از انتخاب دوستی تا ازدواج و انتخاب محل کار، ایده Linked Decisions می‌تواند کمک کند تصمیم‌های ما با احتمال بیشتری به رضایت در آینده منتهی شود.

ــــــــــ

فایل هشتم: جمع بندی و نکات پایانی – حدود ۵ دقیقه

این فایل شامل نکته‌هایی است که فکر می‌کنم توجه به آنها می‌تواند برای استفاده از مدل پرواکت مفید باشد.

اهمیت نوشتن (و تلاش برای بهتر نوشتن)، و لزوم کشف معیارها و سلیقه شخصی‌مان در تصمیم‌گیری، از نکات مطرح شده در این قسمت کوتاه هستند.

 

***

پی‌نوشت. یک ویدیو هم در یوتیوب گذاشتم که بیشتر با تمرکز بر کتاب Smart Choices هست. اما به هر حال، اگر با محتوای ویدیویی راحت هستید و دوست داشتید، برای آشنایی با کتابی که مدل پرواکت در آن معرفی شده، می‌تونید محتوای روبرو رو ببینید: اینجا