هدف این متن: ایجاد سوال در ذهن ما، برای تفکر بیشتر.
توضیح مقدماتی:
اواخر هفته قبل، شایعهای به سرعت در فضای توییتر، گروهها و کانالهای تلگرام و سایر بسترهای وب فارسی پخش شد: شایعهی مرگ اندی.
(اندی را نمیشناسید؟ اندی لقب آندرانیک مددیان، خوانندهی فارسی ساکن لس آنجلس است.)
این خبر در کمتر از یک ساعت تکذیب شد.
سوالات:
۱.چرا شایعه مرگ اندی، بازتاب نسبتا گستردهای در شبکههای اجتماعی داشت؟ تا جایی که حتی بعد از تکذیب خبر، تا ساعتها شاهد توییتهای کاربران توییتر و پستهای کانالهای تلگرام حول این موضوع بودیم؟
۲. اگر بتوان گفت که شایعات هم بطور ویروسی پخش میشوند (که احتمالا میتوان گفت)، چه پارامترهایی بر پخش این شایعه موثر بودند؟
۳. آیا میتوانیم میزان پخش ویروسی یک خبر را حدس زده و با اخبار مشابه، مقایسه، تحلیل و پیشبینی کنیم؟ (برای مثال، شایعه مرگ اندی به نسبت شایعه مرگ خواننده «آ»).
۴. آیا تکذیب یک خبر یا شایعه هم، مثل خود شایعه پخش میشود؟ اگر نه، چرا این اتفاق نمیافتد؟
۵. آیا زمانبندی انتشار شایعه بر عمق نفوذ آن تاثیر دارد؟ درباره سایر پیامهای ویروسی چطور؟
امیدورام بزودی پاسخ این سوالها را پیدا کنیم.
پینوشت۱. در اینجا، سعی میکنم تمام دانستههایم از خبر فوق را بنویسم تا بعدا بتوانیم درباره تاثیر یا عدم تاثیر هر کدام فکر کنیم (توضیح را از حافظه نقل میکنم ولی فکر میکنم درست باشد).
عصرگاه چهارشنبه ۲۲ آذر، خبر فوت اندی به علت تصادف ناشی از سرعت بالا در شبکههای اجتماعی پخش شد. حدود یک ساعت بعد، این خبر تکذیب شد. در کمتر از چند ساعت، خبر فوت «رندی» ، از اعضای تیم اندی، اعلام شده و گفته شد که اشتباهی لپی، دلیل پخش خبر نادرست فوت اندی بوده است.
پینوشت۲. اگر سوال دیگری هم به ذهن شما رسید که در بالا نبود، خوب میشود اگر در زیر بنویسید تا با هم روی آن فکر کنیم.