هر آنچه باید درباره ترند توییتر بدانید | ترند توییتر جهانی و ایران

تصور کنید موقع ورود به یک مهمانی شلوغ، با سالنی بسیار بزرگ مواجه می‌شوید که در آن برخی افراد توجه تعداد زیادی را جلب کرده و در حال سخنرانی‌اند، و تعداد بسیار بیشتری در حدود ۶۰۰۰ نفر، در میان همهمه‌ای که سراسر فضا را پر کرده، در حال صحبت با یکدیگر هستند: به شبکه اجتماعی توییتر خوش آمدید!

برای تحلیل اتفاقاتی که در این تالار پر ازدحام در حال رخ دادن است، می‌توان رویکردهای متفاوتی داشت. به هر حال، یکی از اولین سوالاتی که برای درک بهتر فضا مطرح می‌شود این است که آیا موضوعی وجود دارد که مورد توجه بسیاری از افراد بوده باشد؟

این موضوع داغ و همه‌گیر، همان ترند توییتر است که می‌تواند بسته به رخدادهای جهان فیزیکی یا دیجیتال، در هر لحظه تغییر کند.

‌ ‌***

در نوشته‌های بعد به ویژگی‌های مختلف توییتر می‌پردازم، اما در این نوشته، تلاش کردم تا به سوالات مختلف درباره ترند در توییتر پاسخ بدهم:

• ترند توییتر چیست؟
• عوامل موثر بر ترند توییتر چه مواردی هستند؟
• آیا ترند توییتر انواع مختلفی دارد؟ منظور از ترند جهانی توییتر چیست؟
• ترند توییتر ایران چه تفاوتی با سایر نقاط جهان دارد؟
• چگونه می‌توانم هشتگ‌های ترند توییتر فارسی را بیابیم؟

برای ورود به بحث، بیایید با اولین سوال شروع کنیم.

ترند توییتر چیست؟

امیدوارم تشبیه توییتر به یک سالن بسیار شلوغ با همهمه بسیار زیاد توانسته باشد تا حدی دلیل وجود ترند توییتر را برایتان مشخص کند.

دغدغه اصلی برای تعریف ترند توییتر، اطلاع از این گزاره است:

در میان افراد، صحبت درباره چه‌چیزی بطور ناگهانی در حال افزایش است؟ [۱]

پاسخ این گزاره می‌تواند کاربردهای مختلفی داشته باشد. برای مثال، کاربران با مشارکت در موضوعات داغ شانس بیشتری برای دیده شدن توییت‌های خود پیدا می‌کنند، رسانه‌ها اطلاعات مورد نیاز درباره داغ‌ترین حوادث و اخبار لحظه‌ای بدست می‌آورند؛ دولت‌ها، سازمان‌ها و کسب‌وکارها هم از ذهنیت عمومی نسبت به موضوعات مطلع می‌شوند.

به همین دلیل، توییتر موضوعات داغ در این شبکه‌اجتماعی را بصورت لحظه‌ای به کاربران اعلام می‌کند. همان چیزی که با توصیف «داغ‌ترین موضوعات در حال پدیدار شدن» (hottest emerging topics) به اختصار ترند (Trends) نامیده می‌شود.

به دلیل حجم بسیار زیاد توییت‌ها در هر لحظه، برای اعلام موضوع داغ از هوش مصنوعی و الگوریتم‌های اختصاصی شناسایی ترند استفاده می‌شود. این الگوریتم به گونه‌ای توسعه پیدا می‌کند تا بتواند موضوعات داغ را با رفتارهای مختلف شناسایی کنند؛ از موضوعات با افزایش ناگهانی و بسیار سریع توییت‌ها، مثل زلزله یا حوادث تروریستی، تا موضوعات داغ منطقه‌ای، مانند یک رویداد تاریخی در یک ایالت یا کشور،‌ و حتی رویدادهای پرطرفدار ورزشی، مثل موضوع Arsenal که در تصویر بالا، ترند اول جهان نشان داده شده است.

عوامل موثر بر ترند توییتر

مانند دیگر الگوریتم‌های رتبه‌بندی در شبکه‌های اجتماعی، اعتبار این روش در مخفی و نامعلوم بودن آن است. در غیر این‌صورت افراد مختلف تلاش خواهند کرد تا آن الگوریتم را فریب داده و جعل کنند.

با این حال، عوامل اصلی موثر بر تشخیص یک موضوع ترند در توییتر تا حد زیادی مشخص است (اگرچه سهم هر یک همچنان نامعلوم است).

تعداد تکرار موضوع یا هشتگ، از عوامل مهم در ترند شدن آن است. با این حال، نکته‌ی بسیار مهم در کنار حجم توییت، شیب افزایشی در تعداد تکرار است. به عنوان مثال، احتمال ترند شدن یک موضوع که نرخ تکرار آن در سی دقیقه از 100 به 110 رسیده، کمتر از احتمال ترند موضوعی است که تعداد تکرار آن در همین زمان از 30 به 60 رسیده باشد.

تعداد کاربر مشارکت‌کننده در موضوع نیز بسیار مهم است. طبیعتا اگر یک کاربر تعداد بسیار زیادی توییت در یک موضوع منتشر کند، نمی‌توان گفت که آن موضوع در توییتر داغ است.

پس تا اینجا «تعداد قابل توجه و رو به افزایش از کاربران» که «تعداد رو به افزایشی از توییت‌ها» را منتشر و بازنشر می‌کنند، می‌تواند به عنوان موضوع داغ یا ترند شناسایی شود.

اما جعل چنین حالتی، با ربات‌های کامپیوتری برنامه‌ریزی‌شده، چندان دشوار نیست. به همین دلیل، توییتر از شاخص‌های دیگر برای راستی‌آزمایی ترند استفاده می‌کند.

یکی از ترفندها برای حذف ترندهای جعلی، توجه به اعتبار کاربران است که می‌تواند با تقریب مناسبی، از تعداد دنبال‌کنندگان (فالوور) هر کاربر نتیجه‌گیری شود. در واقع، توییتر اینطور تصور می‌کند که نمی‌شود یک موضوع داغ باشد و هیچ کاربر تاثیرگذار یا اینفلوئنسری در آن مشارکت نداشته باشد.

از طرف دیگر، از آنجا که «تعامل» بخش جدای‌ناپذیر گفتگوی داغ درباره یک موضوع است، در شناسایی ترند توییتر نیز مورد توجه قرار می‌گیرد. شاخص اینگیجمنت (engagement) به همین دلیل مورد اشاره قرار گرفته که شامل موارد مختلفی است؛ ریتوییت مهم‌ترین آن بوده و به نظر می‌رسد لایک و حتی موارد دیگری مانند کلیک بر روی هشتگ، در داغ شدن آن موثر باشد.

انواع ترند توییتر: ترند اختصاصی، منطقه‌ای و جهانی

بیایید به مثال اول متن برگردیم. آنجا که فردی به تالار بسیار شلوغ وارد شده است.

احتمالا او، تمام زبان‌های جهان را نمی‌داند. شاید حتی بسیاری از موضوعات جهانی در نظر او بیهوده و بی‌ربط باشد، اما علاقه دارد از موضوعات داغ  مرتبط با خود اطلاع پیدا کرده و در آن‌ها مشارکت کند. این موضوعات می‌تواند مرتبط با منطقه جغرافیایی و علایق او باشند.

ترند اختصاصی و ترند منطقه‌ای توییتر با همین هدف ایجاد شدند و با عناوین Trends for you و Trends in ABC مشخص می‌شوند؛ که در آن ABC نام یک کشور است.

ترندهای اختصاصی برای شما، از محتوای مورد علاقه شما در توییتر و شبکه افرادی که آنها را دنبال می‌کنید مشخص می‌شود.

مبنای محاسبه ترند مناطق جغرافیایی کمی متفاوت است. این نوع ترند بسیار شبیه ترند جهانی است، با این تفاوت که در میان کاربران منطقه جغرافیایی خاص و نه تمام دنیا، محاسبه شده و برای همان منطقه به نمایش درمی‌آید.

اما، مهم‌ترین ترند توییتر، ترند جهانی توییتر است. موضوعاتی که با عنوان «ترند در سراسر دنیا» مشخص می‌شوند، تمام ویژگی‌های عمومی ترند را داشته و نیز در حجم زیاد و رو به افزایش، بطور گسترده در مناطق مختلف جغرافیایی مورد استفاده قرار گرفته‌اند.

نیاز به توجه کاربران سراسر دنیا باعث می‌شود که عموما موضوعات با دغدغه‌ی بین‌المللی در فهرست ترندهای جهانی توییتر قرار ‌گرفته و موضوعات منطقه‌ای، در این فهرست شانس کمتری برای دیده شدن داشته باشند.

ترند توییتر ایران

اگر چه گفتیم ترند توییتر منطقه‌ای، موضوعات داغ هر منطقه جغرافیایی را به کاربران اعلام می‌کند، ترند توییتر ایران به دلیل تحریم‌ها در دسترس کاربران نیست. لذا راهی برای اطلاع از ترند رسمی توییتر در ایران وجود ندارد.

البته این به معنای این نیست که کلمات فارسی نمی‌توانند در فهرست ترندها ظاهر شوند.

هر چند، نمایش ترند یک کلمه یا هشتگ فارسی در لیست ترندهای جهانی توییتر، به دلیل تعداد معدود کاربران این شبکه اجتماعی در کشور، احتمال بسیار بسیار کمی دارد [۲].

هشتگ‌های ترند توییتر فارسی

در غیاب آمار رسمی توییتر، نیاز به مانیتور هشتگ‌های ترند توییتر در ایران، که توییتر فارسی هم نامیده می‌شود، از طریق ابزارهای ایرانی فعال در این زمینه پوشش داده می‌شود. البته دقت ترند محاسبه شده در این ابزارها غالبا کمتر از ترند رسمی توییتر است.

سایت صبامدیا از سایت‌های فعال در زمینه ترند توییتر فارسی است که آماری مقدماتی از تعداد هشتگ‌های پر استفاده در توییتر فارسی را به اطلاع می‌رساند و برای اطلاع از داغ‌ترین هشتگ‌های توییتر ایران می‌توانید به این سایت مراجعه کنید.

جمع‌بندی

ترند توییتر، فهرستی از داغ‌ترین موضوعات مورد گفتگو در این شبکه اجتماعی است. این فهرست که بصورت رسمی توسط توییتر اعلام می‌شود، می‌تواند بر اساس علایق یا منطقه جغرافیایی کاربران بوده یا موضوعات همه‌گیر در سراسر دنیا را شامل شود.

عوامل موثر بر ترند هشتگ، در کنار روند افزایشی تعداد توییت‌های منتشر شده، از تعداد و اعتبار کاربران مشارکت‌کننده در موضوع و نیز تعامل افراد با آن تاثیر می‌پذیرد.

ترند جغرافیایی توییتر برای ایران در دسترس نبوده و کاربران برای اطلاع از ترندهای ایران، به ناچار باید به ابزارهای مانیتورینگ فارسی مراجعه کنند.

‌ ‌

‌ ‌ ‌ ‌ * سایر مطالب درباره توییتر

‌ ‌‌

‌ ‌

منابع و پی‌نوشت‌ها.

[1]  twitter blog: Trend detection in social data

[2] توییتر حدود ۳۳۰ میلیون کاربر فعال ماهانه monthly active users دارد که از این تعداد، کاربران فارسی زبان کمتر از یک میلیون تخمین زده می‌شود. brandwatch: 60 Incredible and Interesting Twitter Stats and Statistics

[*] متمم (اشتراک ویژه) : ترند توییتر چیست و ترند در شبکه های اجتماعی به چه معناست؟

[*] twitter blog: Twitter trends FAQs